Konfiguracja opraw z konw. źr. światła

Konfiguracja opraw LED

Znamionowy strumień świetlny [lm]

Znamionowy strumień świetlny to całkowity strumień świetlny emitowany z oprawy oświetleniowej pracującej w warunkach znamionowych. Jest to więc strumień świetlny emitowany przez zamontowane w oprawie źródło LED, pomniejszony o straty wynikające z konstrukcji oprawy, głównie straty na optyce.

Przy ocenie parametrów opraw różnych producentów, należy zawsze upewnić się, że do porównania przyjęto strumień znamionowy oprawy. Zdarza się, że producenci zamiast strumienia znamionowego oprawy podają strumień zamontowanych w oprawie diod. Straty wynikające z konstrukcji oprawy mogą dochodzić nawet do 50% strumienia diod. W obliczeniach natężenia oświetlenia zawsze przyjmowany jest strumień znamionowy oprawy. Gdyby przyjąć do obliczeń strumień emitowany przez diody, to otrzymamy zafałszowany wynik. Ilość opraw będzie za mała by zapewnić wymagany poziom natężenia oświetlenia.

Znamionowa moc oprawy [W]

Znamionowa moc oprawy to całkowita moc jaką można zmierzyć na zaciskach zasilających oprawy, będąca sumą mocy pobieranej przez źródła światła i pozostałe wyposażenie elektryczne oprawy (np. zasilacz).

W oprawach oświetleniowych wykorzystujących klasyczne źródła światła takich jak np. świetlówki liniowe, które wymagały zastosowania oddzielnego układu zasilającego i podlegały okresowej wymianie, zwykle podawano moc oprawy, jako moc katalogową źródła/źródeł światła zainstalowanych w danej oprawie. Świadomi użytkownicy zdawali sobie sprawę, że całkowity pobór mocy przez oprawę jest sumą poboru mocy źródeł światła i strat występujących na układzie zasilającym. Standard podawania mocy źródeł światła jako mocy oprawy, miał ułatwić użytkownikowi zakup odpowiedniego typoszeregu lamp.

W przypadku opraw LED mamy do czynienia z sytuacją, gdzie LED-owe źródła światła zwykle są elementem niewymiennym. Dodatkowo, w zależności od założeń projektanta oprawy i jakości użytych komponentów do budowy oprawy, pobór mocy danego elementu LED może być różny. Chcąc uniknąć wprowadzania w błąd potencjalnych użytkowników, w przypadku opraw LED, należy podawać moc znamionową oprawy, która jest całkowitą mocą pobieraną przez oprawę. Moc znamionowa uwzględnia wszystkie straty wynikające z konstrukcji oprawy i oznacza moc pobieraną z sieci elektroenergetycznej. Należy zawsze upewnić się jakiego rodzaju moc podawana jest w karcie katalogowej danego produktu. Zdarza się, że oferent eksponuje tylko katalogową moc użytych źródeł LED, wprowadzając w błąd konsumenta, co do rzeczywistego poboru mocy przez oprawę. NASZA REKOMENDACJA Zaleca się, aby inwestorzy, projektanci i instalatorzy wymagali od oferentów przedstawiania danych technicznych opraw oświetleniowych LED według zestawu standardowych pojęć i unormowanych, a więc porównywalnych, kryteriów jakościowych, uwiarygodnionych potwierdzeniem przeprowadzenia badań technicznych.

Współczynnik mocy PF

Współczynnik mocy PF to miara wykorzystania energii. Opisuje stosunek mocy czynnej do biernej. Mówi nam jaka część energii pobranej z sieci zostanie wykorzystana efektywnie przez dane urządzenie. Im spółczynnik jest bliższy 1 tym większa ilość energii pobieranej z sieci zamieniana jest na światło.

Skuteczność świetlna [lm/W]

Skuteczność świetlna to stosunek znamionowego strumienia świetlnego emitowanego z oprawy oświetleniowej, do mocy znamionowej tej oprawy.

Dla porównania efektywności energetycznej opraw oświetleniowych kluczowe jest określenie ile światła (lm) emitowane jest z oprawy oświetleniowej na jednostkę mocy (W). Aby porównanie takie miało sens należy się odnieść do wartości bezwzględnych, które uwzględniają wszystkie straty zarówno układu optycznego jak i zasilającego. Należy upewnić się, że do kalkulacji przyjęto wartości znamionowe strumienia świetlnego emitowanego przez oprawę oraz znamionową moc oprawy zgodnie z powyższymi definicjami.

Wskaźnik Ra (CRI)

Wskaźnik oddawania barw światła emitowanego przez oprawę (rodzaj klosza, soczewki lub odbłyśnika może wpłynąć na wskaźnik oddawania barw światła emitowanego przez oprawę, który może być różny od wskaźnika oddawania barw światła wytwarzanego przez źródła LED).

Wskaźnik oddawania barw określa zdolność światła emitowanego z danej oprawy oświetleniowej do prawidłowej reprodukcji barw w otoczeniu. Im wskaźnik jest wyższy tym wierniej oddawane będą barwy oświetlanych obiektów. Wskaźnik przyjmuje najwyższą wartość równą 100 dla światła białego o widmie ciągłym. Dla sztucznych źródeł światła, których widmo nie jest ciągłe wskaźnik przyjmuje wartości poniżej 100, a w skrajnych przypadkach może być nawet ujemny (niskoprężne lampy sodowe emitujące światło monochromatyczne). Należy również zwrócić uwagę, że choć barwa różnych źródeł światła może wydawać się jednakowa, to nie zawsze oznacza, że oświetlane nimi barwne obiekty wyglądają tak samo. Dwa źródła światła, które zdają się wytwarzać światło o porównywalnym odcieniu bieli, mogą różnić się udziałem fal o różnej długości w widmie promieniowania. Dlatego barwa oświetlanego przedmiotu może wydawać się inna w zależności od źródła światła, ponieważ jego powierzchnia w różnym stopniu odbija różne fale składające się na strumień świetlny.

Oddawanie barwy stanowi ważne kryterium wyboru źródeł światła LED do zastosowań oświetleniowych. W przypadku oprawy oświetleniowej na wskaźnik oddawania barw światła wytwarzanego przez oprawę może mieć wpływ rodzaj klosza, soczewki lub odbłyśnika, który może wpływać na zmianę wartości wskaźnika oddawania barw światła emitowanego przez źródła LED umieszczone w oprawie. W zależności od wielkości Ra (CRI) określamy jakość oddawania barwy. Norma definiuje wartość wymaganego wskaźnika Ra dla różnych pomieszczeń, np. we wnętrzach biurowych gdzie przebywają ludzie wymagane jest Ra≥80.

Tc (CCT) - temperatura barwowa światła

Temperatura barwowa światła wyraża się w skali Kelwina [K]. Określenie temperatury barwowej światła dotyczy światła barwy białej. Im wyższa jest temperatura barwowa światła tym większa jest domieszka barwy niebieskiej nadającej światłu chłodny odcień. Typowe temperatury barwowe światła wytwarzane przez LED zawierają się w zakresach:

• 2700-3300K (ciepłe światło barwy żółtej),
• 3300-5300K (neutralne światło barwy białej),
• 5300-6500K (chłodne światło biało-niebieskie).

Temperatura barwowa światła emitowanego przez oprawę LED może różnić się od temperatury barwowej światła źródeł LED w niej zastosowanych, ponieważ elementy optyczne oprawy takie jak klosz, soczewki i elementy odbłyśnika mogą wpłynąć na zmianę rozkładu widmowego światła, a tym samym na wartość temperatury barwowej. Dla opraw emitujących światło barwne (inne niż białe) nie podaje się temperatury barwowej światła tylko długość fali dominującej.

Ta - temperatura otoczenia

Temperatura otoczenia Ta wpływa na pracę oprawy. Testowanie oprawy odbywa się w określonej normami temperaturze (standardem jest temp. 25ºC). Jest to temperatura otoczenia będąca odniesieniem dla określenia trwałości. Oprawy LED pracujące w niższych i wyższych temperaturach otoczenia niż normalne (podane w kartach katalogowych) są narażone na uszkodzenia a czas ich pracy ulega skróceniu. Wielkość tych zmian zależy od technologii. Nie są określone obecnie żadne metody umożliwiające obliczenie tych skutków.

L_x - trwałość znamionowa

Trwałość znamionowa L_x to deklaracja utrzymania strumienia świetlnego. L₇₀ przy 50 000 godzin oznacza, że oprawę zaprojektowano tak by po 50 000 godzin pracy wytwarzała przynajmniej 70% znamionowej wartości strumienia świetlnego.

Fy - odsetek uszkodzeń

Odsetek uszkodzeń Fy odpowiadający znamionowej trwałości modułu LED w oprawie. Jest to odsetek(y) uszkodzonych modułów LED tego samego typu i dla danej trwałości znamionowej. Wskaźnik ten łączy wpływ wszystkich komponentów danego modułu, w tym elementów mechanicznych, na ilość wytwarzanego światła. LED może wytwarzać mniej światła w porównaniu z deklarowaną wartością lub nie świecić w ogóle.

By - degradacja strumienia świetlnego

Pod symbolem By kryje się stopniowa utrata strumienia świetlnego (degradacja). Wartość B₅₀ oznacza, że 50 procent ilości opraw oświetleniowych LED tego samego rodzaju przekracza zadeklarowany udział strumienia świetlnego „x” pod koniec okresu trwałości znamionowej „L”.

Cz - całkowita awaria

Współczynnik Cz określa procentowy udział opraw, które przestały działać w momencie osiągnięcia końca okresu trwałości znamionowej „L” (całkowita awaria).

Oświetlenie miejsc pracy wg. normy PN-EN 12464-1

W pomieszczeniach pracy stałej (w której łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza 4h) należy zapewnić oświetlenie dzienne. Oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w PN. Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z PN. Ze względu na rodzaj zainstalowanych opraw oświetleniowych wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje oświetlenia:

• oświetlenie ogólne - równomierne oświetlenie pewnego obszaru bez uwzględnienia szczególnych wymagań dotyczących oświetlenia niektórych jego części;
• oświetlenie miejscowe - dodatkowe oświetlenie przedmiotu pracy wzrokowej, z uwzględnieniem szczególnych potrzeb oświetleniowych - stosowane w celu zwiększenia natężenia oświetlenia, uwidocznienia szczegółów itp., załączane niezależnie od oświetlenia ogólnego;
• oświetlenie złożone - oświetlenie składające się z oświetlenia ogólnego oraz oświetlenia miejscowego.

Rodzaj oświetlenia powinien zależeć od wymaganego poziomu natężenia oświetlenia. Stosowanie oświetlenia ogólnego jako wyłącznego rodzaju oświetlenia jest uzasadnione w sytuacji, gdy zamierza się jednakowo lub prawie jednakowo oświetlać daną przestrzeń. Występuje to wtedy, gdy nie jest znane rozmieszczenie miejsc pracy w danym pomieszczeniu oraz tam gdzie miejsca pracy rozmieszczone są równomiernie w całym pomieszczeniu, a wymagania oświetleniowe dla poszczególnych stanowisk pracy są jednakowe. Zgodnie z normą PN-EN 12464-1 "Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Miejsca pracy we wnętrzach", wymagany minimalny poziom natężenia oświetlenia dla stanowisk pracy w biurach wynosi:

1. 500 lx - pisanie ręczne, obsługiwanie klawiatury, czytanie, przetwarzania danych, stanowiska komputerowe, pokoje spotkań, sale konferencyjne;
2. 300 lx - recepcje, segregowanie dokumentów, kopiowanie;
3. 200 lx - archiwa, magazyny.

Odporność chemiczna wybranych tworzyw sztucznych

Świadectwo dopuszczenia CNBOP-PIB

Świadectwo dopuszczenia CNBOP-PIB to potwierdzenie przejścia m.in. oprawy oświetleniowej do oświetlenia awaryjnego przez proces dopuszczenia wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, wprowadzanych do użytkowania w jednostkach ochrony przeciwpożarowej oraz wykorzystywane przez te jednostki do alarmowania o pożarze lub innym zagrożeniu oraz do prowadzenia działań ratowniczych, a także wyrobów stanowiących podręczny sprzęt gaśniczy. Świadectwo dopuszczenia wystawiane jest przez Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowy Instytut Badawczy w ramach posiadanej akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji nr AC 063.

Dopuszczenie może być wydane na podstawie:

• Pozytywnej oceny właściwości użytkowych należycie zidentyfikowanego wyrobu, potwierdzonych, w zależności od potrzeb: badaniami, opiniami ekspertów lub innymi dokumentami, jeżeli wynika to z warunków stosowania wyrobu,
• Pozytywnej oceny warunków techniczno-organizacyjnych (WTO) producenta wyrobu (dokonywanej w oparciu o normy dotyczące systemów zarządzania jakością).

Podstawy prawne:

1. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. nr 178, poz. 1380 z późn. zm.),
2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych czynności wykonywanych podczas procesu dopuszczenia, zmiany i kontroli dopuszczenia wyrobów, opłat pobieranych przez jednostkę uprawnioną oraz sposobu ustalania wysokości opłat za te czynności (Dz. U. Nr 143, poz. 1001),
3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. Nr 143, poz. 1002),
4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. Nr 85 poz. 553).

Oprawa oświetleniowa w wersji ZB

ZB to wersja awaryjna oprawy oświetleniowej przeznaczona do współpracy z centralną baterią. W tym wykonaniu strumień oprawy w trakcie pracy awaryjnej zostaje zredukowany do 50%, co wydłuża czas pracy instalacji zasilanej z baterii. W trakcie zasilania z baterii centralnej pracują wszystkie moduły LED.

Oprawa oświetleniowa w wersji A3

Wersja A3 oprawy oświetleniowej wyposażona jest w wewnętrzny moduł oświetlenia awaryjnego zdolny do podtrzymywania pracy oprawy nieprzerwanie przez okres minimum 3h w przypadku zaniku napięcia zasilania. W trakcie pracy awaryjnej, w zależności od mocy oprawy, strumień osiąga do 19% wartości strumienia znamionowego.

Rozwiązanie Plug&4get

Wyjątkowym rozwiązaniem dla opraw przeciwwybuchowych jest opcja Plug&4get. Na życzenie klienta możliwe jest wyposażenie opraw w zestaw gniazda i wtyku, dzięki czemu monterzy nie muszą otwierać oprawy podczas montażu. Rozwiązanie tego typu pozwala na ekspresowy montaż oraz upraszcza dalszą eksploatację urządzenia, co przekłada się na dodatkowe oszczędności już na etapie instalacji.

Atmosfera wybuchowa

Strefy zagrożenia wybuchem gazów, par, mgieł cieczy palnych z powietrzem, a także pyłów i włókien palnych może występować nie tylko na terenach dużych firm przemysłowych z branży petrochemicznej lub chemicznej, czy w górnictwie, ale także w mniejszych zakładach, takich jak np. kotłownie węglowo-koksowe, lakiernie, tartaki, czy młyny. Zagrożenie wybuchem może wynikać z procesów wydobycia, przetwarzania, wytwarzania, transportu i magazynowania substancji palnych, a także pojawiać się w następstwie procesów technologicznych związanych z obróbką substancji niepalnych.

W atmosferze wybuchowej po zainicjowaniu źródłem zapłonu, spalanie rozprzestrzenia się samorzutnie i może stanowić poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi i sprzętu. Zgodnie z zasadami bezpieczeństwa, urządzenia wykorzystywane w strefie EX muszą spełniać szereg wymagań opisanych w normach przedmiotowych i być zgodne z europejską dyrektywą ATEX. Wszystkie oprawy oświetleniowe w wykonaniu przeciwwybuchowym muszą spełniać parametry przystosowane do rodzaju stref zagrożenia wybuchem i właściwości występujących w nich mieszanin, ich zastosowanie oraz charakterystyka opisana jest skrótowo w tzw. cechach EX. Same przestrzenie narażone na niebezpieczeństwo eksplozji, klasyfikuje się na podstawie prawdopodobieństwa i czasu występowania atmosfery wybuchowej.

Oznakowanie urządzeń do strefy Ex